11-3-2021 - (bron: AD.nl)
‘Evendat graf opknappen, Frieda. Ik komstraks terug’

Weduwnaar Jan Termaaten (77) restaureerde spontaan een verwaarloosd familiegraf op de algemene begraafplaats van Crooswijk, waar ook zijn vrouw ligt. ,,Niemand verdient het om vergeten te worden.”
door: Marcel Wijnstekers
Rotterdam
Op de algemene begraafplaats van Crooswijk klinkt You’ll Never Walk Alone uit de oude radio cassetterecorder van Jan Termaaten. ,,Het favoriete nummer van Frieda”, zegt hij over de vrouw met wie hij veertig jaarlief en leed heeft gedeeld. Termaaten pinkt een traantje weg. ,,Van de ene op de andere dag had ze helse rugpijn", vervolgt hij. ,,In het ziekenhuis bleek dat ze twee weken eerder een hartinfarct had gehad. Haar aderen waren dichtgeslibd. Artsen konden niets meer voorhaar doen. Vier dagen later hebben ze haar in laten slapen. ‘Zorg goed voor jezelf Jan’, waren haar laatste woorden.” Dat probeert Termaaten zo goed en zo kwaad als het gaat. Maar hij zorgt ook nog een beetje voor Frieda. Haar graf ligt er altijd pico bello bij, in tegenstelling tot een verwaarloosd familiegraf even verderop. Nota bene in de buurt waar ook drie neven van Termaaten zijn begraven. Een doorn in zijn oog Een week of zes geleden heeft hij ineens eenvraag voor Frieda. ,,Vind je het goed dat ik een ander graf ga opknappen? Ik kom straks terug.” Het blijft stil op de vredige plek in Crooswijk, maar niet in het hoofd van de weduwnaar. ‘Is goed hoor, Jan’, hoort hij zijn vrouw zeggen. ‘Maak er wat moois van.’
tweegraven Crooswijk

Familiedrama
Termaaten beent naar het verwaarloosde graf van Hendrik Muurlink en zijn moeder J. Muurlink Zwanenvelt, waar verweerde beige en rode tegels vanaf zijn gevallen en onkruid vrij spel heeft. De bijna onleesbare geboorte- en sterfdata verraden een familiedrama. Zoon Hendrik is in 1950 overleden, slechts zeventien jaar oud. Twee zwarte grafbordjes met weggevaagde teksten neemt hij mee naar huis. Na een grondige wasbeurt, brengt hij in zijn woonkamer met een wattenstaafje en witte watervaste verf de teksten terug. ‘Hier rust onze geliefde zoon en broeder Hendrik’, wordt weer zichtbaar. Aan een medewerker van de Hubo laat Termaaten vervolgens foto’s zien van zijn spontane grafrenovatie. ,,Hij vond het zo’n mooi verhaal, dat hij mij de zak cementmortel gratis meegaf.” Terug op de algemene begraafplaats van Crooswijk, waar in februari de waterleiding is afgesloten vanwege onverwachte vrieskou, begint Termaaten met het tegelwerk. ,,Uit een nabijgelegen sloot haalde ik water, zodat ik toch nog cement kon aanmaken”, blikt de gepensioneerde vrachtwagenchauffeur terug. Nadat alle tegels in de cement zijn gedrukt, komt de toezichthouder van de begraafplaats langs. ,,Mooi! Is dat familie van u?‘’ vraagt hij Termaaten. Die schudt zijn hoofd: ,,Ik doe dit uit medemenselijkheid. Niemand verdient het om vergeten te worden.”
Poppetjes
Termaaten wijst naar een graf verderop, waar onlangs een zesjarig jongetje is begraven. ,,Zijn speelgoedautootje en poppetjes lagen in de modder. Die heb ik thuis schoongemaakt en teruggezet op het graf. ‘Prachtig dat u dat voor mijn zoontje heb gedaan’, zei de moeder in tranen.” Met zijn opruimacties en renovatie op de begraafplaats wil hij nabestaanden aansporen om wat vaker naar het graf van hun geliefden te gaan. ,,Dat maakt de pijn van het gemis draaglijker.” Zijn eigen gedenkteken van vliegtuigglas, gekocht op de rommelmarkt, ligt al klaar in zijn woning, vertelt hij. Alleen een sterf datum ontbreekt nog. Dat is niet morbide, vindt hij: ,,Als er iets zeker is in het leven, dan is het dat je doodgaat. Daar kun je maar beter iets moois van maken.”